در پی دستیابی به آب آشامیدنی پاک و ایمن، فناوری تصفیه با اشعه ماوراء بنفش (UV) و همچنین فناوری فیلتراسیون مبتنی بر کربن به عنوان روشهای متداول مورد استفاده قرار گرفتهاند. تمامی این فناوریها نقاط قوت و ضعف خود را دارند و به همین دلیل میتوان مقایسهای بین هر کدام از این فناوریها را از نظر میزان موثر بودن در حذف آلایندهها، نیازمندیهای انرژی، هزینههای درگیر و همچنین هزینه کلی مورد درک قرار داد.
حذف باکتریها در مقابل حذف مواد شیمیایی: کدام یک مؤثرتر است؟
فیلترهای مبتنی بر کربن و دستگاههای تصفیه آب با نور فرابنفش نیز در تصفیه آب استفاده میشوند، اما عملکردهای اصلی متفاوتی دارند. سیستمهای تصفیه با نور فرابنفش از نظر کشتن باکتریها بسیار خوب هستند. این سیستمها با قرار دادن آب در معرض نور فرابنفش استفاده میشوند، که به طور موثر فعالیت طیف گستردهای از عوامل بیماریزا از جمله باکتریها، ویروسها و پروتوزوآ را از بین میبرد. این روش نه تنها سریع است، بلکه از نظر زیستمحیطی نیز مطلوب است و از هیچ ماده شیمیایی در آب استفاده نمیکند. به همین دلیل، سیستمهای فرابنفش زمانی که آب باید گندزدایی شود اما بدون تغییر در بو یا طعم، ترجیح داده میشوند.
از یک سو، سیستمهای فیلتراسیون مبتنی بر کربن موثرتر خواهند بود تا مواد شیمیایی را جذب کنند. فیلترهای کربن فعال در حذف ترکیبات آلی، کلر، حشرهکشها و مواد شیمیایی فرار آلی بسیار خوب عمل میکنند و موجب بهبود چشمگیر طعم و بوی آب میشوند. این فیلترها شاید در حذف آلایندههای میکروبی به اندازه سیستمهای UV موثر نباشند، اما فیلترهای کربنی با فرآیند مکانیکی گرفتن باکتریها به حذف برخی از آنها کمک میکنند.
سوال اینکه کدام سیستم بهتر است تنها با بررسی نوع آلایندههای موجود در منبع آب قابل پاسخ است. پاکسازی با UV در مواردی که منبع آب عمدتاً با میکروارگانیسمها آلوده باشد، عملکرد بهتری دارد. از سوی دیگر، در حذف آلایندههای شیمیایی از آب و بهبود طعم و بوی آن، فیلترهای مبتنی بر کربن برتری دارند.
تحلیل بهرهوری انرژی و هزینه سیستمهای UV و فیلترهای کربنی
در بررسی فرصتهای تصفیه آب، باید مصرف انرژی و همچنین هزینههای بلندمدت آنها را جدی گرفت. دستگاههای تصفیه آب با اشعه ماوراء بنفش برای کارکرد لامپ uv نیاز به انرژی الکتریکی دارند و در صورت استفاده منظم از تصفیهکننده، مصرف پیوستهای از برق خواهند داشت. با این حال، بسیاری از سیستمهای مدرن uv به گونهای طراحی شدهاند که مصرف انرژی کمی داشته باشند و در حین کارکرد، برق مصرفی اندکی داشته باشند. همچنین، سیستمهای uv نسبتاً ساده در نگهداری هستند، زیرا تعویض لامپ نوری uv باید یک بار در سال انجام شود.
در تضاد با این و معیار دیگری که صرفهجویی بیشتر در مصرف انرژی است، سیستمهای فیلتراسیون بر پایه کربن نیازی به برق برای کارکرد ندارند و از این رو از نظر نیاز به انرژی عملیاتی کارآمدتر هستند. هزینه اصلی مکرر، هزینه فیلترهای کربنی است که به دلیل نیاز به تعویض منظم فیلترهای کارتریجی ایجاد میشود و این موضوع به کیفیت آب و میزان استفاده از سیستم بستگی دارد. هزینه اولیه نصب یک سیستم مبتنی بر کربن میتواند در مقایسه با یک سیستم UV ارزانتر باشد، اما فیلترها باید بهطور دورهای تعویض شوند که این امر با گذشت زمان تجمعی خواهد شد.
از نظر هزینه، دلایلی که منجر به انتخاب فیلتر UV یا فیلتر کربنی میشود عموماً بستگی به شرایط و نیازهای خانه یا نهاد خاص دارد. خانوارهایی که هزینه برق بالایی پرداخت میکنند ممکن است به این موضوع جذب شوند که فیلترهای کربنی هزینه کمتری در طول کار دارند و خانوارهایی که نیاز به یک سیستم مدیریت موثر در کنترل پاتوژنها دارند ممکن است تمایل داشته باشند هزینه اضافی تعویض سالانه دستگاه تصفیه آب UV را به دلیل قیمت لامپها پرداخت کنند.
نتیجهگیری
تصفیهکنندههای آب UV و سیستمهای کربنی هر دو مزایای بهخوبی تعریفشدهای در بهبود کیفیت آب دارند. آگاهی از این تفاوتها زمان تصمیمگیری برای انتخاب گزینهای که ممکن است با توجه به نیازهای ساختمان/خانه شما متفاوت باشد، مهم است.
سیستمهای UV توانایی بینظیری در از بین بردن میکروارگانیسمهای خطرناک دارند و بنابراین در مکانهایی که نگرانی از آلودگی بیولوژیکی بسیار مهم است، مناسب هستند. در همین حال، فیلترهای کربنی در مواجهه با آلایندههای شیمیایی و بهبود خواص حسی آب عملکرد بهتری دارند و مصرف انرژی کمتری نیز دارند.
سرانجام، بسیاری از مصرفکنندگان متوجه میشوند که ترکیب این دو سیستم میتواند حفاظت کاملی را فراهم کند، به گونهای که از مزایای هر دو فناوری استفاده شود تا آبی ایمن، پاک و خوشطعم به دست آید. بنابراین هنگام بررسی یک راهحل برای تصفیه آب، مهم است که مشکلات خاص مربوط به منبع تأمین آب و همچنین اولویتهای خانوار نیز مورد ارزیابی قرار گیرد تا سیستم یا مجموعه سیستمهای مناسب انتخاب شوند.